CHẨN ĐOÁN BỆNH UNG THƯ PHỔI

CHẨN ĐOÁN CHÍNH XÁC UNG THƯ PHỔI

Ung thư phổi là loại bệnh ung thư có tỉ lệ mắc cao và tỉ lệ tử vong cao trong các bệnh ung thư ở cả nam và nữ. Để điều trị có hiệu quả ung thư phổi điều cần thiết nhất là chẩn đoán sớm bệnh và áp dụng các phương pháp điều trị triệt căn như: phẫu thuật, xạ trị kết hợp điều trị toàn thân nhằm diệt các vi di căn.

Để chẩn đoán chính xác bệnh ung thư phổi xét nghiệm quan trọng nhất là giải phẫu bệnh phát hiện tế bào ác tính và cấu trúc tế bào ác tính trong mẫu bệnh phẩm nghi ngờ. Đây là tiêu chuẩn vàng chẩn đoán không chỉ trong bệnh ung thư phổi mà còn trong các loại ung thư khác.

Xét nghiệm giải phẫu bệnh là gì?

Xét nghiệm giải phẫu bệnh hay mô bệnh học là phương pháp xét nghiệm dựa trên mẫu bệnh phẩm lấy từ tổ chức bất thường trong cơ thể, cho biết bản chất tổn thương, dạng bệnh trong mẫu bệnh phẩm là gì để hỗ trợ bác sĩ điều trị chẩn đoán và điều trị bệnh.

Với ung thư phổi xét nghiệm giải phẫu bệnh tiến hành như thế nào?

Như đã nói ở trên, giải phẫu bệnh cần tiến hành trên mẫu bệnh phẩm từ tổ chức bất thường. Trong ung thư phổi, tổ chức bất thường có thể là: khối u phổi, hạch di căn hoặc vị trí di căn.

Khối u phổi: các khối bất thường trong phổi phát hiện qua chụp xquang, cắt lớp vi tính, nội soi phế quản.

Hạch di căn: u phổi hay di căn hạch trung thất, hạch thượng đòn.

Vị trí di căn: di căn xương, di căn mô mềm, di căn màng phổi là các vị trí có thể sinh thiết để làm giải phẫu bệnh.

Bác sĩ sẽ tiến hành các phương pháp sinh thiết các vị trí này để lấy được các mẫu bệnh phẩm nhỏ, sau đó chuyển các mẫu bệnh phẩm này cho bác sĩ giải phẫu bệnh để tiến hành xét nghiệm giải phẫu bệnh.

Các phương pháp sinh thiết lấy bệnh phẩm là gì?

Với các vị trí bất thường trên thì ưu tiên nhất vẫn là lấy được mẫu bệnh phẩm từ khối u phổi và xét nghiệm, từ đó đánh giá được bản chất vấn đề ngay. Với vị trí hạch, di căn xa thì có thể cần thêm bước xét nghiệm tìm lại u nguyên phát.

Với khối u phổi có 2 phương pháp thường áp dụng nhất: sinh thiết khối u qua nội soi phế quản, sinh thiết xuyên thành ngực khối u phổi dưới hướng dẫn chụp cắt lớp vi tính.

Với hạch di căn, nếu là hạch thượng đòn ở cổ sẽ rất thuận tiện để sinh thiết, nếu là hạch trung thất trong lồng ngực thì phức tạp hơn, có thể cần nội soi trung thất hoặc nội soi lồng ngực để sinh thiết. Thực tế chủ yếu sinh thiết với hạch thượng đòn.

Với vị trí di căn có thể sinh thiết vùng xương, mô mềm nghi ngờ di căn, hoặc sinh thiết màng phổi nếu có tràn dịch màng phổi. Với hạch di căn và các vị trí di căn xa, sau khi làm xét nghiệm giải phẫu bệnh khẳng định có cấu trúc ác tính sẽ cần làm thêm xét nghiệm để định hướng tới khối u nguyên phát; có các tiêu chuẩn để khẳng định là do u phổi di căn tới.

Trong một số trường hợp khối u phổi hoặc hạch trung thất ở vị trí khó có thể cần nội soi lồng ngực để sinh thiết. Tương tự như mổ nội soi nhưng chỉ làm bước đi vào lồng ngực, quan sát kỹ khối u, sự xâm lấn, liên quan và sinh thiết các vị trí tổn thương quan trọng nhất. Điều này sẽ giúp đánh giá giai đoạn bệnh một cách rất chính xác.

Kết quả giải phẫu bệnh như thế nào?

Giải phẫu bệnh hay mô bệnh học sẽ trả lời chính xác có phải bệnh ung thư phổi hay không, vì vậy kết quả sẽ nói lên điều này trong đa số trường hợp. Bác sĩ sẽ ghi là: “hình ảnh phù hợp ung thư phổi biểu mô tuyến” là một ví dụ. Thực tế các bệnh viện lớn dùng từ “carcinoma”, đây là từ chuyên môn y học nói tới “ung thư biểu mô” và kết quả giải phẫu bệnh có thể là: “carcinoma tuyến”, carcinoma vảy” hay “carcinoma tế bào lớn” hoặc “hình ảnh phù hợp ung thư phổi tế bào nhỏ”.

Với mẫu sinh thiết từ hạch hoặc vị trí di căn phát hiện tế bào ác tính, bác sĩ sẽ ghi dưới dạng sự di căn của dạng ung thư nào đó. Ví dụ: sinh thiết hạch thượng đòn được kết quả: “hạch di căn carcinoma”, tức là hạch thượng đòn này là do một ung thư biểu mô nào đó di căn tới, bác sĩ sẽ đề nghị tiếp xét nghiệm “nhuộm hóa mô miễn dịch” để xác định nguồn gốc di căn là từ đâu.

Trong một số trường hợp giải phẫu bệnh chưa xác định rõ, bác sĩ sẽ ghi “hình ảnh hướng tới ung thư phổi dạng biểu mô tuyến” chẳng hạn, khi đó có thể cần sinh thiết lại để lấy được mẫu bệnh phẩm tốt hơn nhằm khẳng định bệnh.

Phần lớn trường hợp nghi ngờ ung thư phổi thì đến bước này đã khẳng định rõ được bệnh. Các thủ thuật, xét nghiệm như: chụp cắt lớp vi tính, nội soi phế quản, sinh thiết khối u, sinh thiết hạch, vị trí di căn đều có thể thực hiện ở các bệnh viện chuyên khoa nên người bệnh cần đăng ký khám và điều trị để có chẩn đoán bệnh chính xác.

• Để biết thêm chi tiết xin liên hệ:
• Ths. Bs. Trần Khôi - Bệnh viện Phổi Hà Nội
• 44 Thanh Nhàn, Hai Bà Trưng, Hà Nội
• Hotline: 0983 812 084, 0913 058 294